‘Oh, er is echt niets aan de hand’
Zo had ik ooit een man uit Friesland aan de lijn die op aandringen van zijn vrouw belde, maar zelf de noodzaak niet zag van contact met de huisarts. Aangezien meneer zelf alle klachten bagatelliseerde, moest ik mij heel erg focussen op zijn antwoorden. Bij alle vragen die ik stelde, was het antwoord ‘Nou, dat valt allemaal wel mee.’ Zijn vrouw vulde op de achtergrond waar nodig aan. ‘Nee, hij heeft al 3 dagen 40 graden koorts en ontzettend veel pijn.’ Diezelfde avond onderging hij een spoedoperatie.
‘Ik denk dat ik doodga”
Een ander voorbeeld is een dame die dagelijks naar de spoedlijn belde van de huisartsenpraktijk en een paar keer per week naar 112. ‘Ik denk dat ik doodga’, is wat ze regelmatig zei. Voor haar gevoel kon ze elk moment sterven. Terwijl je wist dat er bijna nooit iets aan de hand was, moest ik me ook tijdens die gesprekken erg focussen om me alleen op de inhoud te richten. Bij het uitvragen van de somatische klachten waren bijna alle antwoorden altijd negatief. Mevrouw kreeg uiteindelijk vanuit 112 een tijdelijk bel verbod.
Bovenstaande zijn 2 uitersten, maar 2 voorbeelden waarbij 1 partij niet duidelijk communiceert en het des te belangrijker is dat jij dat wel doet.
2.5 miljoen mensen laaggeletterd
Dat een patiënt de uitleg van een arts over de zorg en een behandeling goed begrijpt, kan ook van levensbelang zijn. Het zorgt er verder voor dat mensen minder vaak naar het ziekenhuis terugkomen. In Nederland zijn er ca. 2.5 miljoen mensen die moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen en het gebruik van een computer of smartphone. Mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven hebben vaker problemen met hun gezondheid. Zij kunnen bijvoorbeeld de bijsluiters van medicijnen niet goed lezen. Daardoor is de kans groot dat zij de medicijnen verkeerd gebruiken. Schaamte speelt vaak een rol en veel mensen vinden een manier om te verbergen dat ze bv de helft van wat je zegt niet begrijpt. Dit kan d.m.v. ja knikken met het hoofd wanneer je vraagt of hij het begrijpt, lachen of grapjes maken. Gelukkig is er in de zorg steeds meer aandacht voor. Het gebruik van spreektaal en het vermijden van vakjargon vermijden kan hierbij helpen.